Boeren tellen vlinders in Utrecht om biodiversiteit in kaart te brengen

REGIO > Het is nog vroeg als de eerste voetstappen klinken over het erf van de Utrechtse melkveehouder Jeroen van Wijk. In een hoekje op zijn erf, in de buurt van struiken en bosjes staat een emmer met een ledlichtje opgesteld. In het half donker opent Klaas Koop de deksel om de opbrengst van afgelopen nacht te bekijken. Op een eierdoos zit een bonte verzameling van nachtvlinders. “Met zo’n emmer zie je ineens een wereld die je nooit eerder zag.”

Samen met zijn vrouw en kinderen heeft Klaas vorig jaar al 61 soorten gevonden op het erf en in het weiland. In het dagelijks leven is hij kinderarts, maar hij zet zich ook in voor duurzaamheid in Odijk. Toen hij en zijn vriend Jeroen van Wijk van het project BIMAG hoorde, wilde hij meteen meedoen. Met dit project worden door heel Nederland (nacht)vlinders geteld in het agrarisch gebied, om zo beter zicht te krijgen op biodiversiteit in agrarische gebieden.

“Dat boeren op hun eigen terrein meten is erg belangrijk,” vertelt boer Jeroen. “Ik hoor vaak dat er niets meer leeft in de huidige landbouw. Ik laat graag zien dat dit anders is, en werk graag mee aan verbetering van de biodiversiteit. Dit is een mooi onderzoek om te laten zien wat er werkt.” Alle trends en waarnemingen van insecten kwamen eerder voornamelijk uit natuurgebieden. Met dit meetnetwerk komt er steeds meer inzicht hoe de vlinderstand zich ontwikkelt bij boeren en tuinders.

Iedere ochtend weer een verrassing in de emmer

Elke twee weken doet Klaas een meting en het is telkens een weer verrassing. “Ik ben altijd benieuwd of er nieuwe soorten bijzitten. Of misschien grote of juist hele kleine. Zo kom ik vaak de breedvleugeluil tegen, een mooie kleine bruine nachtvlinder. Andere soorten kom je juist maar een keer tegen. Vorig jaar zat er een wapendrager in mijn emmer, die lijkt eigenlijk op een afgebroken berketakje. Dit is een wereld die je overdag niet ziet, maar toch aan de basis staat van ons voedselsysteem. Ik vind het enorm leerzaam, ook om het samen met mijn gezin te doen.”

Jeroen is samen met Klaas een van de 115 deelnemers. Al meer dan de helft van alle nachtvlindersoorten zijn inmiddels gevonden op boerenerven, wat meer is dan verwacht. Ook kan De Vlinderstichting vaststellen dat de maatregelen die boeren nemen voor biodiversiteit werken. “Zelf zie ik dat ook,” ligt Klaas toe. “Je vindt meer verschillende soorten in het kruidenrijke grasland. Maar de meeste zien wij toch wel op het erf. Daar zijn veel bosjes waar vlinders zich verstoppen en hier vang je er soms nog wel eens twintig per nacht.”

Nieuwe plaatsen beschikbaar

Sinds 2019 werken LTO Noord, BoerenNatuur en De Vlinderstichting samen binnen het project BIMAG, waarin boeren en tuinders zelf dag- en nachtvlinders monitoren. Het project is met vijf jaar verlengd. De organisatie is nog op zoek naar nieuwe meerjarige deelnemers in Utrecht, zodat ook in deze provincie uitspraken kunnen worden gedaan over de biodiversiteit. Meer informatie en aanmelden via de site van De Vlinderstichting.