Nieuwe tentoonstelling: Water! Vriend of vijand? in Het Utrechts Archief

UTRECHT > Op 22 maart is de tentoonstelling Water! Vriend of Vijand? geopend in Het Utrechts Archief, een samenwerking van Het Utrechts Archief en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, in het jubileumjaar 900 jaar Utrecht. De bezoeker ontdekt in de tentoonstelling alles over 900 jaar leven met water in de provincie Utrecht: van Woerden tot Spakenburg en van Maarssen tot Amerongen.

Inhoud expo:
Dit jaar heeft Utrecht jaar stadsrechten. En dat heeft alles te maken met water.  In de tentoonstelling Water! Vriend of Vijand? stap je een magische onderwaterwereld binnen. Je ziet hoe de Utrechters het water al eeuwenlang gebruiken én bestrijden. Een verhaal van ingenieuze waterwerken, rampzalige overstromingen en ambitieuze toekomstplannen.

Wat kun je zien en doen?
> Wandel rond in een magische onderwaterwereld.
> Maak een virtuele boottocht door het verleden.
> Bekijk kaarten, tekeningen, foto’s en andere topstukken uit collecties uit heel Nederland.
> Ontdek de fascinerende geschiedenis van het Kromme-Rijngebied, de Lekdijk, het Utrechtse stadsrecht en bekijk de toekomstplannen voor het waterbeheer in onze regio.

Voor wie?
> Voor jong en oud. Speciaal voor kinderen is er een spannende speurtocht.

Activiteitenprogramma
Er zijn regelmatig activiteiten zoals filmvoorstellingen en flitsrondleidingen. Bekijk hiervoor de agenda: Activiteiten - Het Utrechts Archief

Achtergrondinfo tentoonstelling:

Onderwerp: 900 jaar Lekdijk
Al sinds mensenheugenis zoekt het water van de Rijn zich een weg naar de zee door het midden van Nederland. Dwars door de huidige provincie Utrecht. Waar de rivier zich vertakt, ontstaan knooppunten van handel en bestuur: Wijk bij Duurstede bij de splitsing van Rijn en Lek, Utrecht bij de splitsing van Rijn en Vecht. Langs de rivier bevinden zich vruchtbare kleigronden die al vroeg worden gebruikt voor landbouw. Lastiger te ontginnen zijn de moerassen daarachter, waar het water moeilijk kan afvloeien. Als in de elfde eeuw steeds meer grond voor de landbouw geschikt wordt gemaakt, ontstaan ook plannen voor het ontginnen van het stroomgebied van de Rijn tussen Wijk en Utrecht. Maar hoe bescherm je de bewoners van deze lagergelegen gebieden tegen hoge waterstanden in de rivier, zónder de voordelen daarvan voor handel en scheepvaart te verliezen? Het antwoord op die vraag vormt het begin van het verhaal van 900 jaar waterbeheer in de provincie Utrecht. Stukken en verhalen uit verschillende archiefcollecties nemen de bezoekers mee langs deze geschiedenis.

Onderwerp: hoogte- en dieptepunten uit 900 jaar waterbeheer 
De aanleg van de Lekdijk zorgt al negen eeuwen in grote delen van de provincie voor droge voeten. Maar onderhoud en bewaking van de dijk zijn een voortdurende zorg. Van tijd tot tijd gaat het mis. De littekens van dijkdoorbraken zijn op tal van plekken nog zichtbaar. Ook het beheer van de verschillende waterwegen door de provincie heeft heel wat voeten in de aarde. Naarmate de scheepvaart toeneemt, moeten rivierbochten worden afgesneden en kanalen worden verdiept en verbreed. Sluizen moeten zorgen voor voldoende waterpeil. Ontwatering van de nieuw ontgonnen landbouwgronden leidt op termijn tot bodemdaling en maakt op steeds meer plekken polderbemaling noodzakelijk. Eerst met windmolens, later met stoomgemalen. En dan is er nog het zoute water van de Zuiderzee, dat bij storm telkens weer voor grote overlast zorgt bij de Vecht en de Eem. Steeds opnieuw moeten de handen uit de mouwen om het water te vriend te houden. Stukken en verhalen uit verschillende archiefcollecties nemen de bezoekers mee langs deze geschiedenis.

Meer informatie: Water! Vriend of vijand? - Het Utrechts Archief