Toespraak burgemeester Sharon Dijksma

Utrecht, Spoorwegmuseum, maandag 2 januari 2023

Beste mensen,

Allereerst wens ik jullie allemaal een heel gezond en gelukkig nieuw jaar toe! En ik ben blij dat we in Utrecht terug kunnen kijken op een relatief rustige jaarwisseling. Van harte welkom in ons mooie, sfeervolle Spoorwegmuseum. Wat goed om jullie hier allemaal te zien! Het is inderdaad de eerste keer dat ik als burgemeester het nieuwe jaar mag aftrappen met zóveel mensen bij elkaar. Eindelijk, zou ik willen zeggen!

Ik mag deze ambtsketen nu 2 jaar dragen, maar 2022 was in veel opzichten ‘het eerste jaar’. Eindelijk vierden we weer Koningsdag zonder coronamaatregelen. Wat was dat een feest. Ik heb nog nooit zoveel Utrechters op één dag de hand geschud - en ik kijk dus nu alweer uit naar Koningsdag van dít jaar! En gelukkig konden we in augustus zonder beperkingen de Vuelta verwelkomen. Ook dat was echt een zinderend feest. Wat hebben de stad en de regio zich laten zien! En wat kunnen we trots terugkijken op het vieren van 900 jaar Utrecht.

Wat was het goed om elkaar dit jaar weer zonder beperkingen te kunnen ontmoeten.
Zelf denk ik meteen aan de ontmoeting met Jannie Oskam. Een ongelofelijk gedreven vrouw, die al ruim 8 jaar leeft met een vreselijke ziekte. Sinds de diagnose zet Jannie zich in om kankerpatiënten zelf aan het roer van hun behandeling te zetten. Zelfs nu ze weet dat ze niet meer beter wordt, wijst ze iedereen erop dat je vooral moet focussen op wat je nog wél kunt als je ziek bent.

Ik denk ook aan Lien Vos, met wie ik afgelopen vrijdag eindelijk kon kennismaken. Ze was en ís onze eerste vrouwelijke burgemeester. Lien is 91 en zit nog boordevol verhalen.

Of aan de Oekraïense Liubov, die in februari halsoverkop moest vluchten uit haar land, samen met haar man Roman en dochter Sofia. Ze strandden hier in Utrecht - letterlijk: hun auto begaf het langs de A2. Het hartverscheurende gesprek met hen in het Van der Valk hotel zal ik nooit meer vergeten. Nu zet Liubov zich al maanden in voor andere Oekraïners en staat ze onder andere voor de klas. Met een kerstkaart lieten ze mij weten dat ze dankbaar zijn voor alle hulp die ze mochten ontvangen.

Want wat is er dit jaar door veel mensen hard gewerkt om mensen zoals Liubov op te vangen - maar ook om een tijdelijke plek te bieden aan mensen uit Ter Apel. Collega’s van de gemeente, mensen van Vluchtelingenwerk en heel veel vrijwilligers. Ik zie ons nog door een lege Jaarbeurshal lopen of door het Holland Casino. Het is fantastisch om te merken dat je in moeilijke tijden een beroep kunt doen op zoveel mensen en organisaties. Dat is echt hartverwarmend. Ook dát was Utrecht in 2022.

En ik kijk daarbij ook naar onszelf als gemeente. De gemeentelijke organisatie heeft 2 jaar vol in de wind gestaan: corona en andere vraagstukken hebben veel van mensen gevraagd. Het was werken in lastige omstandigheden en dat hebben jullie - mijn collega’s - geweldig gedaan. Dank jullie wel!

Die moeilijke omstandigheden zijn helaas echt nog niet voorbij. Want er blijven grote opgaven op ons afkomen: complexe puzzels rond energie, leefbaarheid, veiligheid - en zeker de impact van klimaatverandering. Ik noem het soms een multicrisis: dat klinkt ernstig - en soms is dat het ook wel. Het zijn allemaal onderwerpen die juist in steden heel voelbaar zijn, maar waar we tegelijk als grote stad ook een voortrekkersrol in kunnen - en moeten - vervullen.

Misschien herken je het wel in je eigen leven: grote gebeurtenissen en veranderingen zorgen er vaak voor dat je wat sneller volwassen wordt. Die uitdaging zie ik hier ook voor onze stad. Utrecht is een fijne stad, waar we de menselijke maat koesteren. Maar tegelijk zijn we ook een volwaardige G4-stad, met alle uitdagingen en rauwe randjes die daarbij horen.

En vraagt óók iets van onze mindset: het betekent dat we soms iets groter mogen denken over onszelf. Dat we op sommige terreinen koploper durven zijn - en ons afvragen: waar maken wij nu het verschil? Waar maken we ons breed?

Laat ik een paar voorbeelden noemen, waarin we dat nu al doen. De schaalsprong OV, waarmee we echt een principiële keuze voor het OV maken, in het belang van de leefbaarheid van onze stad.

Of de maatregel om statushouders afgelopen zomer voorrang te geven op een sociale huurwoning. Iedereen had er een mening over - maar het werkte wel. En het plan om 320 woningen in Overvecht voor 1 januari volgend jaar gasloos te maken - dat werd zelfs ‘revolutionair’ genoemd.

Dit zijn voor mij sterke voorbeelden van omgaan met onzekerheden. Dat je je er niet door laat verlammen, maar juist in het diepe durft te springen. En geloof me: die durf betaalt zich altijd uit.

Dat is dan ook een groot compliment aan een groep wethouders, die dit soort maatregelen in haar éérste half jaar als nieuw College al durft te nemen. En aan een gemeenteraad die lef ziet én durft te steunen.

Ik zie diezelfde durf bij onze ondernemers. Bijvoorbeeld bij de 6 Utrechtse horecamensen (Sippen Baarsma, Jan Braam, Reinder Braam, Rob Mooiman, Wichert van Rijn en Marco Schreutelkamp) die bij de Entree Awards zijn uitgeroepen tot Horecaondernemers van het Jaar. De horeca heeft natuurlijk ook 2 tropenjaren achter de rug. Ze hebben veel steun nodig gehad, maar we konden ook niet zonder hen. En als je dan ziet wat deze helden ondertussen deden: nieuwe concepten bedenken en op een vernieuwende manier ondernemen. Ze maakten personeelsleden mede-eigenaar van hun zaken. Dat doe je alleen als je groot genoeg denkt over jezelf en in het diepe durft te springen. Van die mentaliteit plukken zij - en wij allemaal - nu de vruchten. En dat wordt ook internationaal gezien, omdat we ons - mede dankzij de Economic Board Utrecht (EBU) - ook steeds meer laten zien in de wereld.

Beste mensen,

Onze stad mag dan 900 jaar oud zijn, maar als Utrechters zijn we jong van geest, bruisend en innovatief. En de vruchten daarvan, die wens ik ons ook in 2023 toe. Want na jaar 900 komt gewoon jaar 901: een jaar waarin Utrecht zichzelf weer laat zien, met een fris zelfbewustzijn. Een jaar waarin we lef tonen én belonen. Omdat we een open en inclusieve stad willen zijn, die we elke dag een beetje leefbaarder en duurzamer maken.

Een robuuste stad ook, waar we grenzen stellen om ervoor te zorgen dat iedereen zich hier veilig kan voelen. Waar we niet wegkijken voor wat er onder de oppervlakte gebeurt. Ook die risico’s horen bij een groeiende stad. Meer veiligheid kan een zaak van lange adem zijn, maar we geven niet op.

Ik ben dus vol vertrouwen in de toekomst. Zeker als we samen een mooie sprong in het diepe maken, door Utrecht samen nog wat meer smoel te geven. En dus wil ik u daar meteen maar toe uitdagen: wees dit jaar een ambassadeur voor onze stad. Vertel de komende tijd eens aan minstens 3 mensen buiten de stad over waar jíj trots op bent in Utrecht.

En dat gaan we vanavond vast oefenen! Vertel elkaar tijdens de borrel eens één ding in onze stad, waar je trots op bent. Laat het maar zien, want een goed verhaal verkoopt zichzelf. We hebben het in oktober allemaal op CNN kunnen zien!

Samen met jullie allemaal waag ik dus graag een mooie sprong in het diepe van 2023. Dank jullie wel.