Laboratorium voor de toekomst op Buitenplaats Doornburgh Wetenschappers en kunstenaars werken samen aan de toekomst

7 september 2021, 10:42 Ondernemend

MAARSSEN > Vanaf 10 september start op Buitenplaats Doornburgh het Living Lab. In dit laboratorium onderzoekt kunstenaar Bram Ellens samen met andere kunstenaars, wetenschappers en het publiek de complexe relatie tussen mens en machine. Technologie en robotica zijn al een belangrijk onderdeel van onze samenleving, maar wat hebben we nodig in de toekomst? Hoe voorkomen we dat de technologie de mens overneemt? Diverse kunstenaars en wetenschappers wonen een periode in het voormalige klooster waar ze samen met Bram Ellens werken in zijn Living Lab.

Het onderzoekslab is een nieuw onderdeel van de tentoonstelling Robots in Captivity. Doornburgh grijpt de versoepelde coronamaatregelen aan om weer volop lezingen, events en residenties te organiseren. Het laboratorium is een samenwerking met Acting Like a Robot, een meerjarig onderzoeksproject van de Universiteit Utrecht, Vrije Universiteit en Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. In een serie ‘talks’ gaat resident Bram Ellens in gesprek met diverse kunstenaars en wetenschappers over hun visie op de toekomst. Zijn de robots onze dienaars, vrienden of juist onze nieuwe vijanden?

De eerste spreker (vrijdag 10 september) is hoogleraar Theaterwetenschappen Maaike Bleeker (Universiteit Utrecht). Zij onderzoekt de relatie tussen technologie, beweging, cognitie en perceptie. Waarom maken mensen robots met menselijke eigenschappen; een mensachtig lichaam of schattig gezicht? Is dat de enige manier hoe mensen kunnen omgaan met robots? Bleeker deelt diverse inzichten uit de wetenschap en de filosofie. Ook kunstenaar Ellens speelt met zijn robots met de ‘menselijke’ factor. Dit verwondert en verwart bezoekers vaak. Tijdens de Talk gaan Bram Ellens en Maaike Bleeker hierover in gesprek.

Kunstenaars wonen tijdelijk in het klooster
Van september t/m december komen in de Talks diverse wetenschappers, kunstenaars en filosofen aan het woord. De eerste resident van het ‘Living Lab’ is kunstenares Mette Sterre. Zij staat bekend staat om haar buitenaardse installaties. Na een periode in het voormalig klooster te hebben gewoond, deelt zij op 18 september in een ‘talk’ haar ervaringen en inzichten. Eerder was Sterre resident van de Rijksakademie van Beeldende Kunsten.

Bijzondere optredens en residenties
Op zaterdag 30 oktober spreekt filosoof Hans Schnitzler over de invloed van de digitalisering op onze alledaagse leefwereld. Hoe gaan overheden en bedrijven om met onze digitale privacy? En zijn de keuzes van kunstmatige intelligentie wel altijd ethisch? Op zaterdag 9 oktober laten we twee kunstenaars praten over het heden en de toekomst; Jonas Lund en kunstenaar/ uitvinder Gabriel Lester. Op zaterdag 13 november spreekt multidisciplinair kunstenaar Lisanne Buik. Ze verblijft als resident een periode op Buitenplaats Doornburgh waar ze samenwerkt met Bram Ellens. In deze talk deelt ze haar ervaringen en geeft ze inzicht in haar werkwijze als kunstenaar. Het Living Lab wordt afgesloten op zaterdag 18 december met een Talk en optreden van singer-songwriter Janne Schra. Ze verblijft een periode op Doornburgh en verwerkt haar ervaringen in nieuwe muziek.

Angstaanjagende robotarm
Robots in Captivity op Buitenplaats Doornburgh bestaat uit een tentoonstelling, een residentie, een onderzoekslab en verschillende activiteiten voor het publiek. In de tentoonstelling staan diverse installaties en robots van kunstenaar Bram Ellens (1978). Ellens was jaren werkzaam bij internationale tech-bedrijven. Hij werkte tijdens de beroemde ‘dot.com boom’ in o.a. Silicon Valley en zag zo van heel dichtbij de opkomst van algoritmen en robotica. De afgelopen jaren ontwikkelde hij als beeldend kunstenaar diverse sculpturen en installaties waarmee hij de de relatie tussen mens en technologie verkent. De robots in de tentoonstelling lijken menselijke eigenschappen te bezitten. Een angstaanjagende robotarm aan een ketting, een vliegende drone zielig in een kooi, een robot die wat klunzig door de gangen slentert. Bram Ellens: “Kunst is bij uitstek hét middel om de relatie tussen mens en kunstmatige intelligentie invoelbaar te maken. Kunst is een universele taal.”