Blijf op gepaste afstand bezig in het veld
Vlogs Erik Graafstal
Amulet uit 700
Door Dries van Dijk
LEIDSCHE RIJN > Nee, de archeologie blijft niet thuis, gaat niet ondergronds, achter een beeldscherm. Nee, smetvrij opgraven, dat gaat.
Op anderhalve meter in de put, elkaar afwisselen, niet met zijn drieën in de schaftkeet en ietsje meer doen, dan alleen de modder van je handen spoelen. Je vondsten? Gegarandeerd corona-vrij uit de Vroege Middeleeuwen: een amulet, versierd met figuren en gesneden uit de stam van het gewei van een edelhert. Uit de bloeiperiode van de Vroege Middeleeuwen in Leidsche Rijn gevonden in nieuwbouwwijk Haarzicht, gedateerd tussen 650 – 750 na Chr.
Gemeentearcheoloog en directeur Castellum Hoge Woerd Erik Graafstal ziet zeker de zonnige kant van deze zware, ingewikkelde pandemieperiode. Het Romeinse Fort Castellum Hoge Woerd, modern en historisch herbouwd, moet na zo’n jaar of 7 opeens dicht, als museum, theater, Steede en horeca. Nieuwe kansen. ‘We maken nu onze 4D rondleiding af.’ De Romeinse uitkomst van de archeologie in het Stichtse wordt nu gebracht in de vlogs van Erik Graafstal. Al 6 afleveringen ‘Castellum in Corona’ staan op Youtube.
Kende het Castellum pandemieën? Uit de beeldvertellingen van Erik blijkt dat Romeinen niet hun best deden om ziektebesmettingen te ontwijken. Het Rijk kende een fijn wegen- en waterwegennetwerk. Net als wij. Een besmetting reisde gemakkelijk mee! De Middellandse Zee was een Romeins binnenmeer. Ziektes uit Noord-Afrika kwamen via Rome hier en vice versa. Hij wijst naar de omgeving. ‘We vonden poepdozen in het Badhuis, niet meer dan een stenen opening op een diep gat in de grond. Na een regenbui dreef de poep in het oppervlakte water, broodnodig voor het garnizoen. Slechte slaapvoorzieningen veroorzaakten snel besmettingen in de vier barakken, waar 80 man opeengepakt sliep. Steden waren ook toen enorme besmettingshaarden. Romeinen hier kenden hun eerste pandemie 165 na Chr. In het Castellum, met ernaast de vicus, dorp, met (handels)contacten met Bataafse inwoners. Besmetting! Vervolgens bereikte de ziekte in 166 de stad Rome.' De Romeinse wachttoren, zoals aan de Burgemeester Middelweerdbaan, was decor voor een lockdown van Romeins garnizoen. Vier tot zes soldaten zaten wekenlang in zo’n toren de grensweg en de Rijn in de gaten te houden. De Bataven handelden, liever dan vechten, met de Romeinen, niet voor niks onze voorvaderen. Dus: stierlijk vervelen, ondanks dobbelstenen en andere spellen. Alleen vissen en eigen broodmeel malen onderbrak de wacht. In Haarzicht sloot gisteren de laatste opgraving. Een ‘spettervondst’: een hoornen amulet met gesneden figuren. Het halssieraad werd gesneden uit de stam van het gewei van een edelhert. In de Vroege Middeleeuwen stond ook ambacht, zilver- en ijzersmederijen, in Leidsche Rijn op hoog niveau.