Romeinse Schepen in de Utrechtse grachten
Door Dries van Dijk
UTRECHT > De echte Romein laat zich in doodse stilte bewonderen in Museum Castellum Hoge Woerd. De Meern I, uit de bodem van de Oude Rijn in Veldhuizen zal nooit meer water raken.
In 1997 gevonden, vanaf 2003 opgegraven, jarenlang in twee helften in conservering in Lelystad, vanaf 2015 glorieus uitgestald op de plek van het Romeins Castellum. Voorwerp van onderzoek en van grote bewondering van het museumpubliek. Nu even minder.
De replica van De Meern I doorklieft wel de golven. De Utrechtse singel, vorig jaar trots weer heropend als volledig rondje, is wat smalletjes voor zo’n OudeRijnschip van 25 meter lang en 2,5 breed met pronte steven, kajuit en achterhek. Het is geen stilliggend schip. Allesbehalve!
De trots van Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern over de vondst van de echte, net voorafgaand aan de bouw van Veldhuizen als 1e vinexwijk Leidsche Rijn, deed het borrelen van ideeën over de wijze van bewaring van deze vondst. Een varende replica bouwen, dat kwam ook al snel bovendrijven. De link met De Bouwloods, als toen gevestigde bijzondere timmerleerschool voor mensen met afstand, vaak drugsverleden, tot de arbeidsmarkt was makkelijk te maken. Bouwloods nam de uitdaging aan en op de werf van de werkplaats in Parkwijk-Zuid verrees op de blokken een letterlijk splinternieuw schip naar model De Meern I. Het schip werd klassiek gedoopt en vorig decennium te water gelaten bij de Meernbrug in de Leidsche Rijn: Per Mare ad Laurium, Latijn voor Over zee naar Laurium: de fles vocht spatte uiteen tegen de blanke boeg van het schip.
Tot verdriet van elke Utrechter vertrok het schip naar de Woerdense singels. Enkele jaren geleden ontdekten Theo van Wijk, die vorig jaar een Maartenspenning van de gemeente kreeg voor zijn enorme bijdrage aan het ondergronds museum DOMunder op het Domplein, en Erik Graafstal, stadsarcheoloog en directeur Museum Castellum Hoge Woerd, dat de PMAL na ruim 10 jaar varen droevig stil lag aan de kade in Woerden.
Theo: ‘Erik en ik wisten het schip vorig jaar terug te halen naar Utrecht. Via het Utrechts Landschap is PMAL ondergebracht in de stichting Romeinse Schepen in Utrecht. Schepen, ook de kleinere Fiducia, komen hierheen. Dit schip past ook in de puzzel van de Romeinse Limes, de grens van het Romeins Rijk, als onderdeel voor de aanvraag die loopt bij Werelderfgoed. Vorig jaar is er proefgevaren. De schepen zijn opgeknapt op Museumwerf Vreeswijk. In mei gaan we coronaproef starten! Rondvaarten, educatief, voor heel kleine groepen.'
Schipper Ton Vermeulen van Vreeswijk is blij. ‘Met schermen ertussen zit iedereen aan boord veilig!’ Trots vaart hij het schip over het kanaal bij de werf. Klaar voor het grotere werk!