Migrantenarbeid: tuinbouw draait erop
Historische Vereniging
Migranten op film
Door Dries van Dijk
VLEUTEN/HARMELEN > Bij de overheid aandringen op reguleren. Dat gebeurt vaker, maar in de glastuinbouw is het onderwerp migrantenarbeid. Regulering betekent hier dat arbeid als kostenfactor omhoog ging. Waarom toch?
Het was een van de grote vragen rond migranten die in deze Maand van de Geschiedenis op een bijeenkomst van de Historische Vereniging Vleuten-DeMeern-Haarzuilens aan bod kwam. Op de juiste plaats, met de juiste man: Bonsaibomenkwekerij Lodder in Harmelen door oud-LTO’er Mans Vulto uit Schalkwijk.
Terwijl de energiekosten de glastuinbouw ernstige schade gaat toebrengen, als de overheid geen maatregelen neemt, bogen met Vulto oud-tuinder Piet Koning en geschiedenisman Wim de Frankrijker zich bij Lodder over de omstandigheden vanaf de zestiger jaren van de vorige eeuw, waaronder arbeiders in de tuinderskas terecht kwamen: Italianen, Grieken, Molukkers, Turken, Marokkanen, en vooral Polen, Bulgaren en Roemenen.
Vulto vertelde, Koning e.a. deden interviews, met een Vietnamese bootvluchteling Son Nguyen, door een Nederlandse boot uit zee gevist en in Vleuten terechtgekomen. Hoe veilig was het leven hier, als vluchteling voor een communistisch regiem? Brieven sturen naar of ontvangen van je familie vroeg een half jaar. Ging het regiem, als het Syrische, je volgen in Nederland?
Taal leren verstaan en spreken, huisvesting, en arbeidsomstandigheden. Werk vinden; na de oogst op straat of vast werk, rusttijden, eten, hoe kom je op je werk, samenwerken, perspectief, opleiding. De Poolse Gezina vertelt hierover. Ze kreeg steun van de BedrijfsVerzorgingsDienst bij het vinden van werk en huisvesting. Werken in de aardbeien. Samenleven in lege boerderij levert met andere vrouwen ook problemen op door gedeelde keuken, tv, badkamer, huiskamer. Ambitie: geld verdienen. Polen begonnen vaak onmiddellijk met terugsturen van geld naar huis, om een eigen huis te bouwen. Na 6 jaar was het huis klaar, dan terug naar Polen.
De huidige Poolse regering wil migratie afstoppen, door teruggestuurd geld zeer anti-Europees zwaar te belasten. Seizoensarbeid hier loopt daardoor terug, waardoor tuinders arbeiders tekort komen voor de oogst. Veel Polen hebben zich hier gevestigd. Koning vertelt over een succesvolle Poolse uit zijn vroegere orchideeënkwekerij, die ambitie had. Ze wilde heel graag de taal leren, ging daarom weg naar een modewinkel om meer mensen te ontmoeten. Ze werkt nu volop in de zorg. Maar voor de camera verschijnen zag ze niet zitten.
De regulering op aandrang van tuinders zelf bracht enorme verbetering in de omstandigheden van migranten. Koning: ‘Je voorkomt zo oneerlijke concurrentie van bedrijven, die bijvoorbeeld illegaal op arbeid bezuinigen via goedkope huisvesting. Tien in plaats van twee mensen op een kamer, dat scheelt! Maar een fitte, goed gemutste arbeider is beter voor zichzelf en voor jouw bedrijf!'