Wat is er in die mysterieuze Hamtoren
Nieuwsgierig
Woonhuis
Door Roberto Cancian
VLEUTEN > Veel mensen zien vanuit de trein het bovenste gedeelte van de Hamtoren en raken nieuwsgierig naar de toren die het restant is van kasteel Den Ham in Vleuten.
De toren ligt ten noorden van de spoorlijn Utrecht - Rotterdam aan een oude weg naar Harmelen. Wanneer je onder de poort door wil gaan naar de Hamtoren, valt direct het bord 'Privéterrein' op. Het weerhoudt mensen ervan om verder te gaan. Zo ook de 72-jarige Barend Verkerk die samen met zijn vrouw aan komt fietsen. ‘Het is prachtig om te zien. Vaak zien we het vanuit de trein, nu wilden wij eens bij de toren zelf kijken. Die is zo mooi,' geeft Verkerk aan. ‘Wij komen vanuit Maarssen en gaan zo lunchen in Leidsche Rijn. Wanneer blijkt dat zijn vrouw haar zeventigste verjaardag viert, nemen we toch de stap om aan te bellen aangezien de Hamtoren privébezit is. ‘Het heeft iets mysterieus, ik ben gefascineerd door de toren', geeft Joke Verkerk aan. Helaas is er niemand aanwezig waardoor het bij de bezichtiging op afstand blijft. Twee andere geïnteresseerden zijn dan al aangesloten. ‘Ik kom uit Benschop en ben al op veel plekken geweest, maar deze toren heb ik nog nooit gezien. Op afstand zie je het bovenste stukje, dat wekt interesse,' zegt een meneer. Het gezelschap maakt foto's en vervolgt uiteindelijk hun weg. Het tafereel is niets nieuws voor Jacintha Batenburg. Tot zes jaar terug woonde zij met haar gezin in de Hamtoren. ‘Het was familiebezit en al eeuwen in de familie. Wij hebben er zelf 26 jaar gewoond, onze kinderen zijn daar opgegroeid,' legt ze uit. Het kasteel werd in eerste instantie als woontoren gebouwd. Daarbij werd strategisch voor een inham van de oude Rijnloop gekozen omdat het daarmee beter verdedigbaar werd. ‘Het eerste deel, de alleenstaande toren, dateert uit 1250. Meestal worden er drie verdiepingen gebouwd met daaronder een kelder.' Den Ham was meermaals inzet van strijd. In 1481 werd het gedeeltelijk verwoest, daarna werd het uitgebreid met onder meer een tweede toren. In 1536 erkende de Staten van Utrecht het als ridderhofstad, de bewoners werden tot het Ridderschap toegelaten. Rond 1872 verkeerde het kasteel in vervallen toestand en werd het, op de toren na, afgebroken. Honderd jaar later werd de toren gerestaureerd. ‘Ik heb daar altijd met veel plezier gewoond, waarbij we altijd veel voor de buurt hebben gedaan', geeft Jacintha Batenburg aan. ‘In de toren heb ik schilderlessen gegeven en veel groepjes mensen rondgeleid. Destijds hebben we ook meegedaan aan de Open Monumentendag.' Op de vraag of er speciale verzoeken zijn geweest, volgt een lach. ‘Dat was heel gevarieerd. Van een huwelijk boven op de toren tot een verjaardagsfeest van iemand tot een boekpresentatie. Veel mensen die langskomen, verwachten niet dat er mensen wonen en lopen inderdaad zo de tuin in,' lacht ze.