Als naar school gaan niet meer lukt; een maatje kan hulp bieden. Handjehelpen ziet kansen in de informele zorg

UTRECHT > ‘Hoera, vakantie!’ Voor de meeste kinderen betekent dit lekker ontspannen en na zes weken weer vol goede zin aan de slag. Zo niet voor de groeiende groep thuiszitters die Nederland telt. Er zijn steeds meer kinderen die - om uiteenlopende redenen - langdurig niet naar school gaan, kinderen waar geen plek voor is. Een groot maatschappelijk probleem, waarvoor geen eenvoudige oplossing is. Vrijwilligersorganisatie Handjehelpen ziet kansen in de informele zorg en de inzet van een maatje. Met het project ‘Als naar school gaan niet meer lukt’ streven ze naar het herstel van ‘gewoon contact’, een beetje beweging en het ontlasten van de thuissituatie.

Elk kind dat niet meer naar school kan en thuis komt te zitten is er één te veel. De oorzaken zijn velerlei: van angsten of beperkingen tot gebeurtenissen thuis of op school. Al snel zijn naast onderwijs, leerplichtambtenaar én ouders, ook jeugdzorg en -hulpverlening betrokken. Samen slaan ze de handen ineen om het kind, de thuiszitter, weer terug naar school of een leeromgeving elders te krijgen. Maar dat valt niet mee! Naarmate het thuiszitten langer duurt, raakt het kind verder weg van het ‘gewone leven’ en sociale contacten; hij doet niet meer mee, hoort er niet meer bij. Een grote zorg die ontregelend is voor het hele gezin.

Groeiende aantallen thuiszitters

Een eenduidige oplossing is niet voorhanden. De overheid kiest voor een brede aanpak, maar ondanks de inzet en samenwerking van professionals bij lokale, regionale en landelijke organisaties, blijft de groep kinderen die thuiszit groeien. Alleen al in de gemeente Utrecht loopt de teller tot boven de 200.

Een maatje kan helpen

Handjehelpen ziet in de regio al langer een stijgend aantal hulpvragen omtrent thuiszitters, die veelal door formele zorgpartners worden aangemeld. Samen zien zij ook dat de inzet van een maatje van betekenis kan zijn. Een maatje brengt ‘gewoon menselijk contact’, wat structuur en afleiding. Ongedwongen en los van protocollen of zorgplannen. Niks moet en er wordt geen druk uitgeoefend. Juist dat kan met kleine stappen helpen om weer in beweging te komen. Samen is het gemakkelijker om weer mee te doen met de gewone dingen. Een eerste stap op de lange weg richting school. En een maatje ontlast de thuissituatie. Er komt weer wat rust in het gezin en het versterkt het vertrouwen dat het weer goed zal komen.

Gewoon Willem

Dat is ook de ervaring van Janneke. Haar zoon van elf gaat al vier jaar niet meer volledig naar school. Janneke: “Willem was altijd al slim en gevoelig. In groep vier kreeg hij last van paniekaanvallen en wilde hij niet meer naar school. Met veel pijn en moeite, brachten we hem alsnog. Dat resulteerde in veel emotionele ontregeling. Na veel onderzoek bleek Willem uitzonderlijk hoogbegaafd, met een creatief profiel. Hij leert niet ‘schools’ en was ‘op’ door het aanpassen aan onderwijs dat hem niet paste. We zochten naar meer passend onderwijs, maar dat blijkt er niet te zijn voor dit soort kinderen.

De situatie trok een zware wissel op ons gezin. Het zoeken, halen, brengen en dagen vullen vroeg veel van ons en ook onze dochter leed eronder. Willem was vaak somber; soms kregen we hem letterlijk niet van de bank. De inzet van een maatje via Handjehelpen bracht wat lucht in de situatie. Een maatje gaat naast je staan en sluit aan bij wat nú nodig is, wat wel kan. Juist dat kan zorgen voor beweging. Even de deur uit, iets leuks doen. Het lijken kleine stapjes, maar zijn enorme processen. Dat een maatje daarbij kan helpen is geweldig. Willems maatje komt nu wekelijks een potje voetballen of spelletjes doen. Gewone dingen. Het geeft ons ruimte om aandacht aan onszelf, ons werk of Willems zusje te geven. En bij zijn maatje opent Willem zich weer, omdat hij voelt dat er geen ‘moeten’ is. Het zorgt ervoor dat hij zich weer ‘gewoon Willem’ voelt.”

Als naar school gaan niet meer lukt

Met het project ‘Als naar school gaan niet meer lukt’ wil Handjehelpen dit jaar minimaal veertig thuiszitters koppelen aan een maatje - een stagiair of jonge vrijwilliger - dat er is voor de thuiszitter, dat op een ongedwongen manier activeert, een luisterend oor biedt en tegelijkertijd het gezin ontlast. Ondertussen wordt gewerkt aan een methodiek voor verdere professionalisering van de hulp aan thuiszitters en hun families.

Help je ook mee?

Zoek jij ook hulp voor een thuiszitter óf wil je juist graag het maatje worden van een thuiszitter, meld je dan aan via onze website: www.handjehelpen.nl