Provincie Utrecht pakt handschoen op, woningbouw nog meer versnellen

REGIO > De miljoenennota van het kabinet voor 2021 biedt kansen voor de ambities voor de provincie. Om van Utrecht een gezonde en schone provincie te maken met ruimte voor innovaties, voldoende woningen en een goede infrastructuur, hebben we het Rijk hard nodig. Alleen zo kunnen we alle inwoners laten delen in een brede welvaart.

Met de pijlers baanbehoud, goede publieke voorzieningen, een sterkere economische structuur en een schoner land slaat het kabinet de piketpalen voor de komende tijd. Er worden uitgaven gepland om de coronacrisis het hoofd te kunnen bieden. Het openbaar vervoer is onderdeel van het herstelplan en krijgt ook volgend jaar extra financiële steun van de overheid. Het kabinet trok dit jaar al 1,5 miljard euro uit om een groot deel van de teruggelopen inkomsten te compenseren. Volgend jaar komt daar nog eens 740 miljoen euro bij, bedoeld voor de eerste helft van 2021. Als voorwaarde stelt het kabinet wel dat de OV-bedrijven weer financieel gezond worden. De provincie Utrecht pakt deze handschoen op en gaat de komende tijd met vervoerders en het Rijk in overleg over de kostenbesparingen.

Ook de cultuur en recreatiesector kan financieel op steun blijven rekenen in coronatijd. En er komt een regeling voor historisch erfgoed. Daarnaast trekt het kabinet voor de komende vier jaar 15 miljoen euro per jaar uit om het Fonds Podiumkunsten in staat te stellen theatergezelschappen en muziekensembles die positief waren beoordeeld, maar waarvoor geen budget was, alsnog te honoreren. Dit betreft vijf instellingen in de provincie Utrecht.

Versnelling woningbouw

Bouwen van genoeg woningen is een uitdaging die door corona, stikstof en PFAS alleen maar groter is geworden. Een gezamenlijke inzet van alle partijen met meer betrokkenheid van Rijk is hier onmisbaar. Geconstateerd wordt dat de vraag naar woningen sterk is toegenomen, de bouw van woningen achterblijft, en de huizenprijzen sterk gestegen zijn.

Met de maatregelen om door te bouwen tijdens de coronacrisis is het Rijk voornemens de regierol te versterken op gebiedsontwikkeling en woningbouw en wordt deze verder uitgebouwd. Zo zet het kabinet in op het versnellen van de besluitvorming over grootschalige woningbouwlocaties (Voor provincie Utrecht: Utrecht stationsgebied, Merwedekanaalzone, USP/Rijnsweerd en A12 Zone) en komt er een uitbreiding van het instrumentarium voor doorzettingsmacht, waarbij concrete doelstellingen voor plancapaciteit, woningbouwproductie en bouwen voor doelgroepen met regio’s wordt afgesproken. Verder staat in de Rijksbegroting dat er via flexpools extra capaciteit komt en deskundigheid om de procedures voor gebiedsontwikkeling en woningbouw te versnellen

De provincie Utrecht onderschrijft de noodzaak van de verhoging en versnelling van de woningbouwproductie. Bij aantreden hebben Gedeputeerde Staten dan ook de ambitie voor de realisatie van 10 duizend woningen per jaar vastgelegd. De provincie pakt die handschoen op door de woningbouwproductie te versnellen, door te zorgen dat knelpunten worden opgelost en te zorgen dat er meer gebouwd wordt in het sociale en middeldure segment. We helpen gemeenten met middelen en kennis om bedrijven- en kantorenterreinen waar veel leegstand is, te transformeren naar prettige woon-werklocaties. We bouwen bij voorkeur in de buurt van ov-knooppunten met recreatief groen in de omgeving. Zo bevorderen we gebruik van ov en fiets en zorgen dat de bereikbaarheid goed blijft. Regionaal programmeren is de manier waarop we samen met gemeenten kijken waar, wanneer hoeveel huizen gebouwd kunnen worden, in samenhang met onder meer bereikbaarheid, groen en duurzaamheid.

Passende rol    

Het kabinet wil bekijken wat een passende rol is voor de verschillende bevoegde overheden om de ontwikkelingen en opgaven in goede banen te leiden. Zijn de bestaande instrumenten (juridisch, organisatorisch, kennis/capaciteit en financiële RO-middelen) nog wel afdoende om sturing te geven op regio overstijgende vraagstukken en is dat afdoende ingebed in de Omgevingswet en de Nationale Omgevingsvisie  externe link(NOVI)? En hoe dienen de rollen en verantwoordelijkheden op nationaal, regionaal en lokaal niveau verdeeld te worden?

Gedeputeerde Huib van Essen vindt dat de provincie ook hier haar verantwoordelijkheid neemt. “Wij zitten voldoende dichtbij  om de vraagstukken van het gebied te kennen en goede voorstellen te kunnen doen en we staan voldoende veraf om een stevige regierol te pakken. Voor de uiteindelijke realisatie en uitvoering van de woningbouw is het Rijk een cruciale speler waarvan we hopen dat die vooral voldoende middelen en instrumenten ter beschikking stelt om het verschil te kunnen maken. Daarnaast zijn de maatregelen uit het groeifonds om de infrastructuur te vernieuwen, de extra gelden voor aanpak Stikstof en het afschaffen van de verhuurdersheffing cruciale ingrediënten voor succes.”

Kloppend hart

Het kabinet richt een groeifonds op voor publieke investeringen in de economie en samenleving om ervoor te zorgen dat ons land ook in de toekomst zijn geld kan blijven verdienen. Commissaris van de Koning Hans Oosters vindt dat het fonds de mogelijkheid biedt om het duurzame verdienvermogen van de Utrechtse regio, en daarmee het kloppend hart van de Nederlandse economie, te versterken: “In Utrecht wordt die handschoen opgepakt door projecten die een aanzienlijke bijdrage aan de brede welvaart van Nederland leveren. In de regio zijn momenteel al vier concrete projecten benoemd, die aansluiten bij de ambities van het kabinet en de doelstellingen van het fonds. ”

Vanuit de sterke focus op gezondheid en life science in zowel de regionale economie als het innovatiecluster op het Utrecht Science Park is Utrecht aangesloten op onderstaande proposities.

Via RegMed XB  externe linkkunnen we van Nederland dé plek maken voor de ontwikkeling van regeneratieve geneeskunde. Samen met drie andere regio’s en met het Utrecht Science Park als kloppend hart komen we tot nieuwe behandelmethoden voor chronische aandoeningen zoals diabetes en reuma.Vanuit Utrecht Life Sciences – UMC Utrecht (NFU) participeren wij in een landelijke aanvraag vanuit Health-RI  externe link. Dit is een publiek-privaat partnerschap van meer dan 70 organisaties in gezondheidszorg en onderzoek met als doel een geïntegreerde gezondheidsdata en onderzoeksinfrastructuur op te zetten die toegankelijk is  voor onderzoekers, burgers en zorgaanbieders. Dit draagt bij aan de lerende gezondheidszorg en versnelt duurzame en betaalbare gepersonaliseerde gezondheidszorg.Kennisinstellingen, overheden en bedrijven uit de Utrechtse regio sluiten tevens aan bij de propositie van de Nederlandse AI Alliantie op Utrechtse thema’s als Gezond Stedelijk Leven, AI & Mobiliteit en transport en Game- en Mediatechnologie.

Om de Nederlandse economie echt duurzaam te laten groeien en bovenstaande initiatieven ook fysiek mogelijk te maken, moet echter eerst een grote opgave in Utrecht opgelost worden, de slechte bereikbaarheid en het gebrek aan betaalbare woningen. Om te blijven voldoen aan de gigantische en groeiende vraag naar banen én woningen in regio Utrecht, is een schaalsprong in het OV nodig. Meest urgent is daarbij een lightrail-netwerk aan de zuidkant van de stad, ter ontsluiting van 100.000 woningen en 80.000 nieuwe arbeidsplaatsen in deze regio. Hiervoor is een bijdrage uit het Groeifonds noodzakelijk.

Utrechts Aanbod

In aanloop naar de verkiezingen in 2021 werken 26 Utrechtse gemeenten, de provincie, bedrijfsleven en kennisinstellingen samen aan een Utrechts Aanbod aan het nieuwe kabinet. Het Aanbod nodigt het volgende kabinet uit om ambities te koppelen en gezamenlijk te werken aan de grote maatschappelijke opgaven van deze tijd.