De bibliotheek Utrecht wordt laagdrempelig en toegankelijker in de wijk

LEIDSCHE RIJN > De bibliotheek is meer dan alleen een plek om boeken te lezen en lenen. Steeds vaker speelt de bibliotheek een belangrijke rol in onze samenleving, bijvoorbeeld op het gebied van sociale vraagstukken, actief burgerschap en meedoen in de stad en de wijken. Deze veranderende rol vraagt ook om heldere doelen en ambities voor zowel de gemeente als de bibliotheek. In de nieuwe gemeentelijke beleidsnota bibliotheek 2024-2034 staat wat we de komende jaren gaan doen.

De nieuwe beleidsnota legt de focus op drie belangrijke ambities: leesvaardigheid, digitale vaardigheden en burgerschap. Belangrijk is de verschuiving naar een meer flexibele aanpak, waarbij de bibliotheek inspeelt op specifieke behoeften per wijk. Ook wordt ingezet op innovatie en duurzame samenwerkingsverbanden. Vernieuwende alternatieve voorbeelden hiervan kunnen zijn het opzetten van mobiele bibliotheken of pop-up vestigingen.

Boetevrij voor de jeugd
Vanaf 1 januari 2025 hoeven kinderen en jeugd tot en met 17 jaar geen boete meer te betalen als ze hun boeken te laat inleveren. Boetes kunnen een drempel vormen om boeken te lenen, vooral voor gezinnen met een kleine beurs. Door boetes af te schaffen verwachten we dat de jeugd meer gaat lezen. Dat is van groot belang voor de ontwikkeling en gelijke kansen voor alle kinderen. Uit onderzoek blijkt dat een derde van de jongeren laaggeletterd van school dreigt te komen.

Gratis biebpas voor docenten
Vanaf 2025 krijgen alle onderwijsprofessionals in de voorschoolse educatie, het primair en voortgezet onderwijs in Utrecht een gratis abonnement voor de bibliotheek. Zo helpen we hen om leesplezier over te dragen aan hun leerlingen.

Onbemenst open
Vanaf september gaan vier wijkbibliotheken 10 uur per week extra open. En wordt in twee wijkbibliotheken, Kanaleneiland en Leidsche Rijn, geëxperimenteerd met onbemande openingstijden. Bezoekers kunnen dan met technologie zelf toegang krijgen. In Scandinavië is dit al succesvol gebleken. Zo kunnen lezers ook buiten de bemenste openingsuren boeken lenen, en bewoners gebruik maken van ontmoetingsruimten en andere faciliteiten.

Leesoffensief verder ontwikkelen
Een voorbeeld van een veelbelovend initiatief met ambitieuze doelen is het Leesoffensief Utrecht, waarbij ruim 45 maatschappelijke partners zich hebben aangesloten. Het Leesoffensief stelt zich als doel om alle Utrechters taal- en digitaalvaardiger te maken en het leesplezier te vergroten. Utrecht heeft als Unesco City of Literature het doel om actief aan de slag te gaan met het vergroten van leesplezier, met name onder jongeren.

De Bibliotheek op school
Meer Bibliotheken op school bevordert leesplezier, leesvaardigheid en digitale geletterdheid. Tot nu toe hebben 44 scholen een Bibliotheek op school, waaronder 4 scholen voor speciaal onderwijs. Daarnaast zijn ook bibliotheken in 2 scholen voor het voortgezet onderwijs gestart.

Wethouder Eelco Eerenberg benadrukt: “De gratis bibliotheekpas voor docenten is naast een verdiend cadeau ook weer een stap naar het overdragen van leesplezier aan leerlingen. En dat blijft onverminderd belangrijk. Ook de Bibliotheek op school is een goed voorbeeld daarvan, en van hoe de bibliotheek meer in het midden van de samenleving komt te staan. Met 46 Bibliotheken op school lopen we in Utrecht voorop. Met zelfs een uitbreiding naar het voortgezet onderwijs. Dit doen we ook op plekken waar het de meeste impact heeft. Dit laat zien dat een bibliotheek echt het verschil kan maken in de ontwikkeling van jong en oud. Dit breiden we uit en gaan we mee door.”

Deirdre Carasso, directeur-bestuurder Bibliotheek Utrecht: “Een bibliotheek gaat over delen. Wij delen onze faciliteiten, kennis, collectie en netwerk van partners met onze 98.000 leden en andere nieuwsgierige bezoekers. En zo bieden we alle Utrechters de kans om het beste uit zichzelf en elkaar te halen, de vaardigheden op te doen om grip te krijgen op onze complexe maatschappij en actief deel te nemen in onze stad. De gemeente is daarin een onmisbare partner en we zijn heel blij de komende jaren de drempel van de bibliotheek nog meer te kunnen verlagen, met name voor de jeugd en in de wijken.”

De nota bibliotheek 2024-2034 vind je hier.