Stadsarcheoloog Erik Graafstal over unieke Romeinse vondsten bij Museum Hoge Woerd

LEIDSCHE RIJN > Schuin tegenover het Castellum, aan de Kuinderboslaan, hebben archeologen enkele jaren geleden zeldzame vondsten uit de Romeinse tijd ontdekt, die ruim 2000 jaar bewaard zijn gebleven in de Utrechtse bodem. 

Op dinsdag 30 november 2021 vertelt gemeentelijk archeoloog Erik Graafstal meer over de grote verhalen die schuilgaan achter deze vondsten in een (digitale) lezing in Museum Hoge Woerd. Het gaat onder meer om een complete geschutspijl en twee sets paardentuig. De pijl is ruim 50 cm lang en hoort bij een ballista, het gevreesde Romeinse geschut waarmee gemakkelijk ijzeren pantsers doorboord werden. Het is momenteel de enige compleet bewaarde ballistapijl ter wereld. Even bijzonder zijn twee stellen paardentuig, elk bestaande uit een kaptoom (soort muilkorf) en een kandare-bit. Het is voor het eerst dat beide elementen bij elkaar worden gevonden in een Romeinsmilitaire context. In totaal zijn er enkele tientallen archeologische objecten in de bodem aangetroffen. 

De meeste werden gevonden langs de oever van de Romeinse Rijnloop. “Doordat zij altijd in natte klei hebben gelegen, afgeschermd van zuurstof, zijn veel stukken uitzonderlijk goed bewaard gebleven”, zegt gemeentelijk archeoloog Erik Graafstal. De vondsten zijn voor de internationale archeologie van grote waarde en werpen nieuw licht op onder meer de Romeinse legeruitrusting, religieuze praktijken en de handelsstromen van 2000 jaar geleden. Zelfs het legendarische Pompeii speelde daarbij een rol, weten wij nu. Er zijn namelijk amfoorscherven gevonden met daarop inktresten van een inscriptie waaruit blijkt dat er handel werd gedreven met deze streek. Niet al deze bijzondere vondsten zijn echter simpelweg verloren. De complete sets paardentuig passen beter binnen een traditie van ‘rituele depositie’ van prestigieuze uitrustingsstukken in rivieren, waterputten en kuilen – offers als dank voor de gevraagde steun van goden. Een serie kledingspelden, ringen en munten zou ook in dat beeld passen. Niet alleen de vondsten zijn bijzonder, ook het terrein waar de ontdekkingen zijn gedaan is van speciale waarde. Het maakt namelijk deel uit van de Neder-Germaanse Limes die afgelopen zomer is uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed. Utrecht heeft sindsdien maar liefst drie werelderfgoederen op haar grondgebied, voor zover bekend de enige gemeente ter wereld met zoveel werelderfgoed. 

De vondsten werden eerder al gepresenteerd tijdens Open Monumentendag in Museum Hoge Woerd. De collectie trok destijds grote aandacht onder de nationale media en bovendien vele vaste en nieuwe bezoekers naar het castellum. Echter waren de vondsten voorlopig slechts eenmaal te bewonderen op deze betreffende dag en waren niet alle geïnteresseerden in de mogelijkheid om het evenement bij te wonen. Mede daarom organiseert Museum Hoge woerd, in samenwerking met de Historische Vereniging Vleuten, De Meern, Haarzuilens en Leidsche Rijn, een lezing op dinsdagavond 30 november 2021, om 19:30 uur. In deze lezing, die zowel digitaal als fysiek bij te wonen zal zijn, komen de vondsten nog eens uitgebreid aan bood voor wie het gemist heeft of er gewoon geen genoeg van kan krijgen. Tevens vertelt Erik Graafstal, een van de archeologen betrokken bij de ontdekkingen, meer over waarom deze ogenschijnlijke kleine voorwerpen in werkelijkheid wereldschatten uit Werelderfgoed betreffen!

 Voor meer informatie en de mogelijkheid tot het aanschaffen van kaartjes, ga naar www.museumhogewoerd.nl